หลายคนยังปวดหัวที่ต้องเจอปัญหากับมอดในข้าว ที่ไม่รู้ว่ามาจากไหน ถึงแม้ตอนที่เราซื้อข้าวสารมาก็บรรจุอยู่ในถุงมิดชิด ตรวจดูแล้วไม่มีแมลง แต่พอเก็บไว้ได้สักระยะก็จะมีมอดออกมาก “มอด” มาจากไหน แล้วจะปลอดภัยไหมหากทานข้าวที่มีมอด เรามีคำตอบให้
มอดข้าวสารคือตัวอะไร
“ด้วงงวงข้าว” หรือที่เราเรียกกันว่า “มอดข้าวสาร” เห็นศัตรูพืชที่สำคัญที่สุดที่ทำลายเมล็ดข้าวในโรงเก็บ
ลักษณะ: ตัวเต็มวัยของด้วงงวงข้าวจะมีสีน้ำตาลดำความยาวประมาณ 2-3 มิลลิเมตรดส่วนหัวยื่นออกมาเป็นงวง มีหนวดเป็นแบบข้อศอกมุมทั้งสี่มุม บนปีกคู่แรกจะมีจุดสีเหลืองอ่อนๆ บริเวณมุมและเป็นจุด มองเห็นไม่ค่อยชัดเจน
การวางไข่ : ตัวเมียจะวางไข่ที่เมล็ดข้าวสารโดยใช้ปากเจาะไปในข้าวสารเป็นรูทรงกระบอกแล้ววางไข่ประมาณสี่ 4-6 ฟองต่อรูแล้วขับเมือกปิดรูไว้ สามารถวางไข่ได้ครั้งละ 300-400 ฟอง ระยะไข่ฟักตัว 3-6 วัน
วงจรชีวิต : ตัวเต็มวัยมีชีวิตอยู่ได้ 1-2 เดือนหรือมากกว่านี้ ภายในหนึ่งปีสามารถผลิตลูกหลานได้ 6-7 รุ่น
การแพร่ระบาด : ด้วงรวงข้าวชอบอากาศร้อนและอบอุ่น จึงระบาดมากแถบเอเชียและแอฟริกา แพร่กระจายได้ไกลๆ โดยการขนส่ง ไม่สามารถอยู่ได้ในที่ที่มีอุณหภูมิต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง
มอดขึ้นข้าวสารได้อย่างไร
มอดข้าวสารหรือด้วงงวงข้าว เป็นศัตรูของต้นข้าวที่มีอยู่ในธรรมชาติ โดยปกติจะมีไข่มอดที่ตกค้างในเมล็ดข้าวมาตั้งแต่ออกรวงหรือเก็บเกี่ยว แล้วติดเข้าสู่โกดังเก็บข่าว แต่ไม่สามารถฟักเป็นตัวในช่วงของกรรมวิธีการขัดสีได้ เนื่องจากโรงสีส่วนใหญ่จะมีการรมยาเมทิลโบรไมด์ (Methyl Bromide) และสารฟอสฟีน (Phosphine) หรือเรียกง่ายๆว่า “ยากันมอด” โดยโรงสีข้าวมักรมข้าวสารทุกๆ 3-6 เดือนต่อครั้ง จึงทำให้มอดไม่สามารถฟักเป็นตัวได้ แต่หากข้าวสารที่เราซื้อมาทิ้งไว้นานๆ ยารมมอดเริ่มเสื่อมฤทธิ์ และไข่มอดได้รับออกซิเจน รวมถึงอยู่ในอุณหภูมิที่เหมาะสม ก็จะเกิดเป็นมอดขึ้นมานั้นเอง
มอดเป็นอันตรายหรือไม่
การกินมอดไม่เป็นอัตราย เพราะมอดไม่ใช่พยาธิและหนอนแมลงวัน มอดเป็นแมลงที่ทานข้าวเป็นอาหารหลักและในตัวมอดนั้นมีองค์ประกอบหลักเป็นแป้ง การรับประทานมอดที่อยู่ในข้าวสาร จึงไม่มีอันตรายต่อร่างกายของมนุษย์ เพียงแต่ผู้บริโภคอย่างเราจะรู้สึกว่ามอดไม่สะอาดและรู้สึกไม่ดีตามมานั้นเอง
ได้คำตอบแล้วใช่ไหมคะว่าทำไมดูดีๆข้าวสารมีมอดได้อย่างไรเพราะมันฝังไข่ในเมล็ดข้าวมาตั้งแต่ในนาหรือในโกดังแล้ว รอเวลาเหมาะสมเพื่อฟักตัวเท่านั้น ถ้าไม่อยากเจอตัวมอดวิธีที่ดีที่สุดคืออย่าซื้อข้าวสารมาเก็บนานๆนั่นเอง
